مجله سلامت

ويروس مولد ايدز از چند راه عمده زير ، از فرد آلوده به شخص سالم منتقل مي شود:
الف - سرايت از راه تماس جنسي : شايعترين راه سرايت آلودگي، تماس جنسي است . ويروس ممكن است از فرد آلوده به شريك جنسي اش منتقل بشود(مرد به مرد، مرد به زن و زن به مرد). سرايت از زن به زن هم امكان دارد آلودگي از راه تماس جنسي 80 درصد كل موارد را شامل مي شود كه بيشتر از 70 درصد آن از راه تماس با جنس مخالف و 10 درصد آن از طريق همجنس بازي است. وجود بيماريهاي مقاربتي ديگر مانند سوزاك سيفیليس و همچنين زخمهاي دستگاه تناسلي ، خطر آلودگي را چند برابر میکند. بنابر اين توجه به اين مهم و درمان فوري آنها بايد مد نظر قرار گيرد . زنان، بيشتر در معرض خطر آلودگي بوسيله شريك جنسي خود قرار دارند ، زيرا احتمال انتقال از مرد به زن بيشتر از زن به مرد مي باشد.

ب - استفاده از سوزن مشترك با فرد آلوده .
ج - ازمادر آلوده به جنين درداخل رحم ويا حين زايمان ويادرطي شيردهي .
د- علاوه بر آن ويروس مي تواند از راه مصرف خون ويا فاكتورهاي انعقادي آلوده هم منتقل شود .

انتقال اين ويروس از طريق مايعات زير به اثبات رسيده است :
الف - خون .
ب - مني .
پ - ترشحات واژن .
ت - شير مادر .
ث - هرمايع ديگري درداخل بدن كه حاوي خون باشد .

ايدز از راه هاي زير قابل سرايت نيست:
1- تماس معمولي افراد در منزل يا اجتماع با بيمار
2- دست دادن
3- استفاده از وسايل غذا خوري مشترك مانند بشقاب، ليوان، قاشق و چنگال و…
4- استفاده از استخر هاي عمومي و يا توالت عمومي
5- آغوش گرفتن و يا بوسيدن صورت
6 - عطسه و سرفه
7- دستگيره درب ، گوشي تلفن و ميله اتوبوس
8- استفاده از البسه دست دوم
9- آب و غذا
10- تماس با اشك و عرق بيمار
11- استفاده از وسيله نقليه مشترك
12- نيش حشرات

گروه هاي زير بيشتر درمعرض خطر قرار دارند :
معتادين تزريقي كه از سرنگ و سوزن بطور مشترك استفاده مي كنند كه اين مسئله در زنداني ها بيشتر مشاهده مي شود .
همسران افراد مبتلا.
شركاي جنسي افراد مبتلا.
افرادي كه شركاي جنسي متعدد دارند .
زنان فاسد و بدكار.
هم جنس بازان و يا زن و مردي كه تماسهاي جنسي خارج از روابط زناشوئي دارند .
مبتلايان به هپاتيت(ورم كبد) يا مبتلايان به سل.
خالكوبي هاي دسته جمعي .
مبتلايان به بيماريهاي آميزشي و بخصوص افراد داراي زخمهاي تناسلي .
ملوانان و رانندگان عبوری ا زمرزها.
فرزندان مادران آلوده .
جوانان

علائم ويروس ايدزچيست؟
ايدز در شخص بالغ با وجود دست كم دو علامت اصلي همراه با حداقل يكي از نشانه هاي فرعي زير مشخص مي شود ، مشروط بر اينكه براي نارسايي ايمني و نقص دستگاه دفاعي بدن علت مشخص از قبيل سرطان ، سوء تغذيه شديد و يا ساير علل شناخته شده وجود نداشته باشد. علائم اصلي:
1- كاهش وزن بيشتر از10 درصد وزن بدن 2- اسهال مزمن که بيشتراز يك ماه طول کشیده باشد 3 - تبهاي متناوب يا ثابت بيش از يك ماه

علائم فرعي:
1- سرفه پايدار به مدت بيش از يك ماه 2- عفونت پوستي منتشر همراه با خارش 3- تبخالهاي عود كننده 4- برفك دهاني 5- عفونت تبخالي مزمن پيشرونده و منتشرو بزرگ شدن عمومي غدد لنفي
آلودگي به ويروس ايدز دليل ابتلا به بيماري ايدز نيست ولي سرانجام تقريباً بطور اجتناب ناپذيري به بيماري ايدز منتهي مي شود. مقصود از آلودگي به ويروس ايدز اين است كه ويروس وارد بدن انسان شده است ولي هنوز تغييراتي كه علائم بيماري را به بار مي آورد ، ايجاد نكرده است. يكي از اولين راه هاي شناخت يك بيماري ، شناخت علائم و مراحل مختلف سير بيماري است . با اين شناسايي ميتوان از گسترش و توسعه بيماري در مراحل اوليه جلوگيري نمود .علائم آلودگي بيماري ايدز بسيار پيچيده است و داراي مراحل چندي است كه الزاماًهمه آنها در افراد آلوده مشاهده نمي شود. اين مراحل عبارتند از:

مرحله اول - عفونت حاد:
در اغلب موارد در صورتي كه تعداد كافي ويروس ايدز وارد بدن فردي شود ، بعد از چند هفته علائمي نظير تب ، گلودرد، بزرگي غدد لنفاوي ، درد مفاصل و عضلات ، سر درد، ضعف و بي حالي، بي اشتهايي ، تهوع و استفراغ، كاهش وزن، اسهال و گاهي دانه هاي جلدي و يا تظاهرات عصبي ظاهر ميگردد. اين علائم اختصاصي نبوده و شباهت كاملي با نشانه هاي بسياري ازبيماريهاي ديگر دارد . چون خود بخود ظرف يك تا دو هفته بهبودي حاصل ميگردد ، كمتر اتفاق مي افتد كه بيماري دراين دوره تشخيص داده شود. بعلاوه از هنگام ورود ويروس ايدز تا مثبت شدن نتيجه آزمايشگاهي كه نشانگر آلودگي فرد است حدود 2تا 12 هفته و گاهي تا16 ماه طول مي كشد. در اين فاصله زماني ، فرد آلوده بوده و ممكن است سايرين را آلوده كند و متاسفانه به روشهاي آزمايشگاهي فعلي نمي توان بوجود آن پي برد.

مرحله دوم - بدون علامت:
پس از بهبودي خود بخودي مرحله حاد، بيمار وارد مرحله بدون علامت مي شود كه بر حسب نوع ويروس آلوده كننده از10تا17 سال طول مي كشد. در اين مدت شخص آلوده هيچگونه علامتي از بيماري را بروز نمي دهد و به ظاهر كاملاً سالم است ولي براي ديگران آلوده كننده مي باشد . اين مرحله نزد كودكان كوتاهتر است. در اين دوره آزمايش خون مثبت است. كنترل انتشار ويروس در اين مرحله مشكل مي باشد .

مرحله سوم - بزرگي منتشر و پايدار غدد لنفاوي:
دراين مرحله غدد لنفاوي بزرگ شده و به شكل قرينه و بدون درد در بيش از دو نقطه بدن بجز ناحيه كشاله ران ظاهر مي شود و حداقل 3ماه باقي مي مانند.

مرحله چهارم - مرحله قبل از ايدز و حالات وابسته به ايدز:قبل از بروز علائم نهايي ايدز در بيمار ، عوارضي ظاهر مي شود كه به آن علائم مربوط به ايدز مي گويند و عبارتند از :
1. كاهش وزن بيشتر از10درصد وزن سابق 2. اسهال به مدت بيشتر از يك ماه 3. تب به مدت بيشتر از يك ماه 4. عرق شبانه 5. خستگي، بي حالي و ضعف
اين علائم را مقدمه استقرار كامل ايدز كه پايان طيف بيماري مي باشد ، به حساب مي آورند . در برخي موارد بي قراري، بي اشتهايي، دل درد ، سردرد وجود دارد و تغييرات عصبي منجر به از دست دادن حافظه و آسيب اعصاب محيطي مي شود. اين علائم معمولاً متناوب است ولي كاهش وزن در اكثر بيماران وجود دارد و پيشرونده هم مي باشد . بسياري از بيماران در اين مرحله دچار ضايعات پوستي، مخاطي و ضايعات دائم و يا عود كننده دهاني و يا ناحيه تناسلي به علت ويروسهاي مختلف مي شوند.

مرحله پنجم- ايدز:
ايدز به مرحله نهايي آلودگي ايدز گفته ميشود. در اين مرحله به علت كاهش شديد قدرت دفاعي بدن، شخص مستعد ابتلا به بسياري عفونتهاي و سرطانها مي شود كه علائم بسيار متنوعي دارند و درنهايت بيمار را از پاي در مي آورند. حدود 25درصد افراد پس از 5سال ،25درصد پس از 10سال و حدود25درصد پس از 15سال از ورود ويروس به بدن دچار ايدز مي شوند . يعني در مجموع حدود 75درصد افراد آلوده پس از 15سال به مرحله ايدز مي رسند. در مورد اين مساله كه بالاخره 25درصد باقيمانده چه سرنوشتي دارند و چه زماني وارد مرحله ايدز مي شوند بحث وجود دارد. ولي آنچه كه مسلم است فرد آلوده ، حتي اگر ديرتر هم وارد مرحله بيماري شود، همواره براي سايرين آلوده كننده باقي مي ماند. ايدز بر روي تمامي دستگاهها واندام هاي بدن مانند تنفس ،گوارش، عضلاني، عصبي، پوست و مخاط، گوش و حلق و بيني و …اثر مي گذارد. پس از رسيدن به مرحله نهايي ايدز، متوسط طول عمر در بالغين حدود 5/2 سال است و بيمار نهايتاً به علت يكي از عفونتهاي فرصت طلب و يا سرطانها از پا در مي آيد .

درمان
بيماري ايدز تمامي دستگاههاي بدن را گرفتار مي كند. با تشخيص به موقع و بجا و بدنبال آن با بكار بستن درمانهاي نگهدارنده و مراقبتهاي صحيح مي توان تا حد قابل توجهي از مشكلات بيمار كاست و شرايط مناسبتري را براي زندگي وي فراهم نود. متاسفانه بيماري ايدز درمان قطعي ندارد . براي عفونتهاي فرصت طلب و سرطانها مي توان درمانهاي لازم را بكار برد و با داروهاي مخصوص دستگاه دفاعي بدن را تقويت نمود . تاكنون واكسن موثري براي جلوگيري از بيماري پيدا نشده است.

راههاي پيشگيرى
چون بيماري واكسن و درمان موثري ندارد و آلودگي به ويروس ايدز نهايتاً به بيماري ايدز منتهي ميشود كه كشنده است ، بنابر اين تنها راه مبارزه ، بكاربردن روشهاي پيشگيري از آلودگي است كه عباتند از: به منظور پيشگيري از سرايت بيماري از راه تماس جنسي : خويشتن داري و دوري از تماسهاي جنسي مشكوك در دوران تجرد، پاي بندی به اصول اخلاقي و خانوادگي پس از ازدواج، وفاداري به همسر و عدم بي بندوباري و پرهيز از انحراف جنسي و روابط جنسي غير مطمئن، استفاده از كاندوم، اجتناب از رابطه جنسي مقعدي. با كنترل خون و فرآورده هاي خوني، احتمال سرايت آلودگي از اين راه بسيار کم مي شود. اجتناب از استفاده مجدد از سرنگهاي يك بار مصرف و عدم استفاده از سرنگهاي مشترك در بین معتادان. عدم استفاده از مسواك مشترك ویا اجتناب از بكار بردن تيغ ريش تراش يكبار مصرف ديگران . در حال حاضر تنها راه پيشگيري از سرايت آلودگي مادر به فرزند ، عدم بارداري زن آلوده و استفاده از وسايل يشگيري از حاملگي است.

منبع: resalatlab